type 5

Enneagram type 5: De Observeerder

Denkers geneigd om terug te trekken en te observeren

Mensen van dit persoon­lijk­heids­type zijn in essen­tie bang dat ze niet genoeg inner­lijke kracht hebben om het leven tege­moet te treden, en daarom zijn ze ge­neigd om terug te trekken, terug te gaan naar de veilig­heid en zeker­heid van hun geest waar ze zich men­taal kunnen voor­bereiden op hun op­komen in de wereld. Vijven voelen zich op hun gemak en thuis in de wereld van het denken. Ze zijn in het al­ge­meen intel­ligent, belezen en be­dacht­zaam, en ze worden vaak experts op de gebieden die hun interes­se hebben. Hoewel ze soms weten­schappe­lijk georiën­teerd zijn, in het bij­zonder als ze een Zes-vleugel hebben, voelen even­zo­veel Vijven zich aan­getrok­ken tot de geestes­weten­schappen en is het helemaal niet onge­woon voor Vijven om artis­tieke neigingen te hebben.

Vijven zijn vaak enigs­zins excen­triek; ze voelen weinig behoefte om hun over­tuigingen te veranderen om zich aan te passen aan de mening van de meer­der­heid, en ze weigeren hun vrij­heid om te denken zoals ze willen te com­promitteren. Het probleem voor Vijven is dat terwijl ze op hun gemak zijn in de wereld van het denken, ze meestal een flink stuk minder op hun gemak zijn met het om­gaan met hun emoties, de eisen van een relatie, of de behoefte om een plek voor zichzelf in de wereld te vinden. Vijven neigen ernaar om verlegen te zijn, niet op­dringe­rig, onaf­hanke­lijk en on­willig om de hulp te vragen die anderen waar­schijn­lijk graag aan hen zouden bieden.

Vijven zijn gevoelig; ze voelen zich on­vol­doende tegen de wereld verdedigd. Om te compen­seren voor hun gevoelig­heid nemen Vijven soms een houding aan van zorgeloze onver­schillig­heid of intel­lectuele arrogantie, wat helaas als consequentie heeft dat er afstand gecreëerd wordt tussen hen en anderen. Proberen om die afstand te over­bruggen kan moeilijk zijn voor Vijven, omdat die zelden op hun gemak zijn met sociale vaardig­heden, maar wanneer het ze lukt om het te doen, zijn ze vaak toege­wijde vrienden en levens­lange metgezellen.

Vijven zijn vaak wat geremd in hun emotionele expressie, maar ze hebben vaak sterkere gevoelens dan ze laten blijken. Weinig mensen weten wat er gaande is onder het opper­vlak, omdat Vijven vaak een over­dreven behoefte aan privacy hebben, en een diep­gewortelde angst voor opdringerig­heid. Vanwege hun gevoelig­heid en hun angst voor ontoe­reikend­heid zijn Vijven bang om over­weldigd te worden, door de eisen van anderen of door de kracht van hun eigen emoties. Ze gaan hier soms mee om door een minima­lis­tische levens­stijl te ontwik­kelen, waarin ze maar weinig van anderen verlangen in ruil voor dat er ook weinig van hen verlangd wordt. Andere Vijven sluiten vrede met de onple­zierige rommelig­heid van het leven en zijn er meer volledig bij betrok­ken, maar ze houden bijna altijd hun angst dat het leven op de een of andere manier meer van hen zal vragen dan ze kunnen geven.

Vijven, in het bijzonder als ze een Vier-vleugel hebben, typeren zich­zelf vaak verkeerd als Vieren. Zulke Vijven zien dat ze sterke emoties hebben en identi­ficeren zich niet met het vaak extreem cerebrale portret van type Vijf. Maar Vijven houden altijd een bepaalde mate van onbehaag­lijk­heid bij het uitten van emotionele staten, terwijl Vieren dat niet hebben. Hoeveel vaardig­heid ze hier ook in verkrijgen, de taal van de emotie is niet hun moedertaal.